Газета Самур

РикIел хуьх!
"Самурдин мектеб" | 6(277) 2014

ТIВАРЦIИЭВЕЗАР

Маса гафарин эвезда ва я суалар гун патал менфят къачудай гафариз тIварцIиэвезар лугьуда. Месела, им, чи, чун, ихьтин, маса, гьардахъ, вичин, ваз, вуч? гафар тIварIциэвезар я.

Чпин мана-метлебдал ва дегиш хьунин саягърал, предложенида къугъваз-вай ролдал гьалтайла, тIварцIиэвезар гьар жуьре я. Садбурукай существительнийрин эвезда, гьабуруз талукь яз ва гьабурун гьакъиндай суал гун патал менфят къачуда ва чпи существительнийри тамамардай везифаяр кьиле тухуда, месела: зун, вун, чун, куьн, жув, вич, чеб, ам, вуч? ва мсб. Бязи тIварцIиэвезар жуьреба-жуьре лишанриз ишара ийидайбур я, абурун дегиш хьун ва предложенида тамамардай везифаярни прилагательнийринбуруз ухшар я, месела: ихьтин, атIа, гьи? маса, бязи, флан ва мсб. Пуд лагьайбур числительнийриз мукьва я, месела: шумуд? гьикьван? са кьадар, са шумуд ва мсб.

ТIварцIиэвезрин кьадар чи чIала са акьванни пара туш. Амма иниз килиг тавуна, чIала тIварцIиэвезрин метлеб гзаф кар алайди я.

ГАФУНИН МАНАЯР

Гзаф манайрин гафунин лексикадиз талукь вири манаяр сад хьтинбур жедач. Адет яз, абурукай сад а гафунин дуьм-дуьз мана яз жеда, муькуьди ва я амайбур - куьчуьрмишнавай манаяр яз. Месела, цурун квар лугьудай ибарада цурун гафуни квар авунвай материал, металл къалурзава. Им а гафунин дуьм-дуьз ва я халис мана я. Цурун спелар лугьудай ибарада гьа гафуни спелрин ранг къалурзава - им цурун лугьудай гафунин куьчуьрмишнавай ва я алава мана я.

Куьчуьрмишнавай манада менфят къачузвай гафари предметрин ва я абурун лишанрин, гьерекатрин ва мсб. мукьвавал, ухшарвал къалурзава. Гафунин мана-метлеб тамамвилелди тайинардайла, а гафунин дуьм-дуьз манадихъ галаз санал адан куьчуьрмишнавай манаярни фикирда кьуна кIанда.