"Самурдин мектеб" | 3(329) 2019
«Мазан» гафуникай лезгийри гьеле чи эрадал къведалди менфят къачузвай. Мазанар чуьнгуьр ягъиз чIаларни манияр теснифдай сеняткарар тир. Ихьтин алакьунар авай ксар чахъ са шумуд агъзур йис виликни хьанай. Чи эрадал къведалди V виш йисара яшамиш хьайи лезги мазан Ивигакай немецрин машгьур шаир Шиллера 1797-йисуз баллада кхьенай.
***
XVIII виш йисара Кьиблепатан Дагъустандин КьепIир хуьряй Мисридиз (Египетдиз) куьч хьайи Али бег ина мамлюкрин командиррикай сад тир. А чIавуз и уьлкве Туьркиядин гъилик квай. Мамлюкри бунт къарагъарна гьукуматдин кьил тир туьрк паша алудна гадарна. Абуру Али бег Мисридин кьил тайинарна. Ада 1757-1770-йисара и уьлкве султанди хьиз идара авуна ва 1770-йисуз Египет аслу тушир уьлкве тирди малумарна.
Россиядинни Туьркиядин арада дяве фидай вахтунда гзаф мамлюкри Египет Туьркиядин гъилик кухтун къарардиз къачуна ва гьакIни хьана. И кардиз акси акъатай Али бег КьепIирви Палестинадиз куьч хьана.
***
ХIХ-ХХ виш йисарин машгьур лезги генералрикай сад Кьиблепатан Дагъустандин Мамрач хуьре дидедиз хьайи Гьасан Къазанфаров (1841-1928) я. Гзаф йисара Урусатдин РагъэкъечIдай Яргъал Пата яшамиш хьайи машгьур инженер, профессор Гь.Къазанфарова ина чIехи муькъвер эцигнай. Алай вахтунда Енисей вацIал алай чIехи муькъвел авунвай кхьинра и муьгъ Гь.Къазанфарован проектдалди эцигнавайди къалурнава.
Военный муькъвер эцигунай урус пачагьди адаз генералвилин чин ва къизил медаль ганай. Англиядин, Германиядин, Франциядин ва Италиядин гьукуматри са шумудра Гьасан Къазанфароваз чпин уьлквейра кIвалахун теклифнай.
Скачать PDF
Комментарии к статье
Будьте первым кто оставит комментарий к статье.Оставить комментарий