Квез чидани?  |  12(247) 2011      

50 йис инлай вилик Ф.Жабраиловади “Дуствал” журналдин 6-нумрадин чинриз акъудай “Лезгийрин драматургиядикай къейдер” макъалада кхьейвал, лезгийрин театр сифтени-сифте Азербайжанда арадиз атайди я. 1905-йисуз Сураханыда тешкил хьайи лезги театрдиз машгьур драматург Идрис Шамхалова регьбервал ганай. А вахтунда режиссёрвилел машгьул хьайи И.Шамхалова Гьуьсейн Халиловахъ галаз санал “Буржали” пьеса сегьнедал эцигнай.
1909-1910-йисара лезги театрди Бакудин Маилован театрда Шамилакай лезгийрин “Къафкъаздин цуьквер” лугьудай пьеса къалурна. 1911-1912-йисара театрди и пьеса Ахцегьани къалурна. 1912-йисалай театрди лезгийрин ва азербайжанвийрин пьесайрилай гъейри урусрин пьесаярни къалуриз хьана. 1914-йисуз Ахцегьа Бакудин фялеяр - театрдал рикI алайбур тир С.Агъабалаева, Гь.Кисриева, Ш.Мусаханова, Б.Бабаханова Л.Н.Толстоян “Сад лагьай эрекь чIугвадайди” тIвар алай пьеса къалурна.
1918-йисуз Ахцегьа театрдал рикI алайбурун кIватIал тешкилна. Абуру и кIватIалдиз “Нур Ахцегь” лугьуз хьанай. КIватIалдик И.Шамхалов, М.Эфендиев, Н.Эюбов, Ш.Мусаханов, С.Агъабалаев, Б.Бабаханов, М.Гьажиев квай. Маракьлу я хьи, а вахтунда ина лезгийрин пьесайрилай гъейри урусрин ва къецепатан уьлквейрин халкьарин пьесаярни къалуриз хьанай. 1920-йисуз Ахцегьа “Советрин театр” лугьуз гьакъикъатдин театр тешкил хьана. Адахъ вичин дирекция, режиссёрар, артистар, оркестр, печать ва штамп авай. Муьжуьд йис алатайла адаз гьукуматдин театр лагьана. Гьа икI, лезги драматургияни вилик фена. Театрдин репертуарда лезги драматургрикай И.Шамхалова, Гь.Кисриева, Ж.Эфендиева ва масадбуру кхьей пьесайри генани чIехи чка кьуна. Абурукай И.Шамхалован “Пери ханум” пьеса виридалайни машгьур хьанай.
Лезги театр гьакI Дагъустандинни сад лагьай театр я.